Damien De Lepeleire
“Gun mij een blik in uw interieur, en ik vertel u wie u bent.” Het zou zo uit een stuk proza met een psychologische inslag weggeplukt kunnen zijn. Bij het betreden van het atelier van Damien De Lepeleire struikelt de bezoeker bijna over zijn tientallen aquarellen, olieverfschilderijen, bricolages, bronzen platgetrapte bierblikjes, kamerplanten en oude kunstboeken. Dit moet wel de biotoop zijn van een nonchalant, artistiek persoon, een open en genereus schilder met een hoek af, een vrijgevochten ziel die in zijn verzameldrang gulzig neemt en geeft.
De Lepeleires eigenzinnige belangstelling voor fotografische reproducties springt meteen in het oog. “Oude kunstboeken weten mijn aandacht bijna meer vast te houden dan de originele kunstwerken,” vertelt hij. Afbeeldingen van kunstwerken hebben voor De Lepeleire een bijzondere waarde en betekenis.
Het oog van de bezoeker valt op enkele sleutelwerken uit de kunstgeschiedenis, zoals Andy Warhols 16 Jackies en Yves Kleins International Klein Blue. De Lepeleire geeft er een nieuwe status aan. Als een ware iconoclast scheurt hij fotografische reproducties uit luxueuze, maar in onbruik geraakte veilingscatalogi, en maakt er imposante New Arte Povera installaties van. Daarnaast recycleert hij spelenderwijs kleine meesterwerkjes om ze vervolgens te verkopen. Jezelf trakteren op een Picasso voor slechts 85 euro? Bij De Lepeleire kan het!
“Ik hou van de spanning die zich manifesteert bij het aanschouwen van een reproductie van een schilderij. De reproductie verraadt de schilderkunst. Ze herleidt het schilderij tot één aspect: zijn beeld, en loochent de materiële aspecten, het formaat en de kleuren. Zoals cultuurfilosoof Walter Benjamin in de jaren 1930 reeds aangaf, is het statuut van de kunst door haar fotografische reproduceerbaarheid fundamenteel gewijzigd. Wat het kunstwerk met zijn reproductie onherroepelijk verliest, is zijn aura.” De Lepeleire houdt dan ook het meest van reproducties die niet de pretentie hebben om het originele werk zo waarheidsgetrouw mogelijk te kopiëren. “Zwart-wit reproducties van een kleurenschilderij zijn in zekere zin eerlijker. Door hun opmerkelijk verschillend karakter maken ze geen aanspraak op waarheidsgetrouwheid,” aldus de kunstenaar. “Ik vind het interessant om te zien hoe reproducties in hun tekortkomingen een eigen autonomie hebben.”
De Lepeleires installaties voelen vaak breekbaar en kinderlijk speels aan. Niet zonder het ironische besef van de vergeefsheid van zijn onderneming, redt hij in zijn museum van de Pop-Up Art zoveel mogelijk sculpturen van de vergetelheid. De zwart-wit foto’s van onder meer Italiaanse, Griekse, Afrikaanse en Chinese beeldhouwwerken zijn afkomstig uit slecht geprinte tweedehandsboeken die in zekere zin alleen nog maar stof verzamelen. De Lepeleire knipte de beelden zorgvuldig uit en kleefde ze op karton of op kitscherig aanvoelende stukjes aluminium. Vervolgens plaatste hij ze rechtop. Door de sculpturen op deze provocatieve manier een nieuw, schijnbaar driedimensionaal leven in te blazen, brengt De Lepeleire de kijker terug naar de oorsprong van de waarneming. Want wat krijgt het publiek hier nu te zien? Wat is het verschil tussen het origineel en de rechtopstaande kopie als men ze in vooraanzicht bekijkt? Geeft De Lepeleire doorheen de transformatie aan de reproducties niet in zekere zin hun uniciteit terug?
Zijn meest fragiele werk zijn wellicht de Tang-tafeltjes. Uit kartonnen doosjes sneed De Lepeleire tientallen gelijkaardige tafeltjes, die verwijzen naar de Tang-dynastie (618-908), een van de belangrijkste en meest bekende periodes in de Chinese beschaving. De kleurrijke meubelstukjes die wat onwennig en onhandig op hun pootjes lijken te dansen, dragen veel humor en poëzie in zich, elementen die de rode draad vormen doorheen het werk van de artiest.
Is het nu een tafeltje uit het China van de jaren 600-900 of een semantische verwijzing naar Picasso, De Lepeleire wil onze verbeelding activeren. Hoe zou het originele kunstwerk eruitzien? De tactiele, gevoelsmatige reproducties roepen vragen op over de beleving van kunst en over de authenticiteit van de waarneming. De Lepeleire is een kunstenaar die het publiek weet te prikkelen: fysiek en geestelijk, gulzig en genereus.